
De essentie is dat een goede roman tijd en wereld altijd weet in te koken tot het persoonlijke. Ze hoeven niet geëxpliciteerd te worden, de lezer moet ze wel voelen trillen in verhaal en personage. Het gebeurde heeft bij voorkeur de dichtheid van een atoom. Of waarom proza op z’n best ook altijd ‘poëzie’ is. Ga maar na hoeveel wereld er in een verhaal van Raymond Carver, Lydia Davis of George Saunders zit.
Zat er wel genoeg wereld in uw Ungeduld des Herzens? Mocht het ooit geknaagd hebben, meneer Zweig: het was niet nodig. In uw exploratie van die ene ziel staat op elke pagina minstens een zin met een hoog existentieel soortelijk gewicht. ‘Moed is vaak niet meer dan omgekeerde zwakte’, bijvoorbeeld. Of het nu 1914, 1939 of 2016 was en is: u nam feilloos de pols van de tijd.
Uit ‘Briefgeheim’ | Filip Rogiers –
Samen met zijn tweede vrouw koos Stefan Zweig op 22 februari 1942 ervoor om vrijwillig een einde te maken aan hun leven.
+++
Ik kijk naar het lege kopje aan de rand
van de ronde tafel.
Zonder rustpunt. Of breekpunt.
En zie de spanning in het magnetische veld
ontstaan vanuit de middelpuntvliedende kracht.
Binnen het perpetuum mobile van de cirkel.
En ik voel het verlangen van dat kopje
naar de afgebakende graad
van een vierkant. Of rechthoek.
En de daaruit voortvloeiende lijn.
Breedte en hoogte.
Lengte en leegte.
Diepte en vlakte.
De hunker om tot rust te komen.
Als een herinnering.
Binnen het getemde gemis
van de tijd.
PS.
Als ik al lijd onder de aanblik
van een kopje alleen
op de ronde marmeren tafel
hoe zal ik dan het wereldleed dragen …